Herkesin bildiği üzere Kanal D’de yayınlanan ve belli bir izleyici kesimine hitap eden Ulan İstanbul dizisinin, öncelikle sadece Web üzerinden yayınlanacağı duyurulmuş ve bölüm başına 1,99 TL’ye izlenebilecek bir “Pay-per-view” modeline geçilmişti. Geçtiğimiz haftalarda sürekli dizi bitiyor dedikoduları çıkarken, dizinin daha önceden çekilmiş olan bölümleri her Pazartesi 20:00’da izleyicilerle buluştu. Dizinin hazır olan son bölümünün yayınlanacağı 23 Mart’tan birkaç gün önce ise, dizi oyuncuları sosyal medyadan dizinin veda ettiğini açıkladılar, ve böylelikle Türkiye’de bir içeriğin farklı dağıtım kanalları ile olan macerası sona erdi. Bu sonucun altında yatan faktörleri, kendi bakış açımız ile inceleyeğiz.
Aşağıdaki grafik, dizinin Kanal D Web üzerindeki izlenme sayıları alınarak oluşturulmuştur. Dizideki genel trend azalmaya yönelik olsa da, bizim için önemli olan grafiğin son bölümündeki veriler olacaktır. Dizinin yayından kaldırılıp internet ortamında yayınlanan ilk bölümü, bedava sunulmuş ve 1 milyon barajını aşan bir izleyici kitelsine ulaşmıştır. Daha sonra 2TL’ye yayınlanan bölümleri ise, grafiğin son bölümündeki dik düşüş ile gösterilmiştir. Pay per view modelinde yayınlanan bölümlerin oratalama izleyici sayısı 30.000 olarak gerçekleşmiştir.
Grafiğe göre Ulan İstanbul, pay-per-view modelde %98’lik bir izleyici sayısı düşüşü yaşamış olduğu görülmektedir.
Dizinin izleyici kitlesi, internet üzerinden alışveriş yapan, teknolojiyi yakından kullanan bir kitle olduğu için, yanlış dizi yanlış mecrada sunuldu tezini savunmak bu örnek için yanlış olacaktır. Zaten teknolojiyi günlük yaşantısının bir parçası haline getirmiş, bilgisayar, tablet vb araçları gün içinde ve video izlemek için de kullanan bir kitlenin diziyi takip ettiğini daha önceki izlenme sayılarından da anlayabiliriz. Bu durumda yapımcıların, diziyi dijital platforma aktarması hedef kitlenin erişme imkanını kısıtlamadığından, izlenme oranlarındaki düşüşü bu sebebe bağlamak yanlış olacaktır. Görünüşe göre, Ulan İstanbul, izleyiciler tarafından her bölümüne 2 Tl verilmeye değer 100.000 kişi bulamamış, ve kullanıcılar alternatif içeriklere yönelmiştir.
Global ölçekte, kullanıcı video tüketim trendleri incelendiğinde de pay-per-view yerine SVOD, yani subscription based VOD servislerinin daha revaçta olduğunu Netflix, Amazon ve diğer servislerde açıkça gözlemlemekteyiz. Ulan İstanbul ile yapılan, Türkiye pazarının pay-per-view için A/B testing yapılması olmuş ve ne yazık ki sonuçları istenildiği gibi olmamıştır.
Pay-per-view, bir bölüm için ödeme yapılarak izleme modelidir, ve genelde, süreklilik devam eden içeriklerde tercih edilmemektedir. Örneğin herhangi bir spor seyircisi Digiturk’e Fenerbahçe – Beşiktaş maçı için 30 TL vererek evde o event’i izlerken, bir dizinin her bölümüne ödeme yaparak bir diziyi sürekli izlemek, olayın doğasına aykırıdır. Fenerbahçe – Beşiktaş, Lord of the Rings, Spiderman, Galatasaray – Fenerbahçe, NBA finali, Superbowl vb spor olayları ve filmler için kullanıcıların pay-per-view modelinde ödeme yapmaya meyilli olduklarını biliyoruz. Subscription VOD ise, dizi, sürekli yayınlanan programlar gibi içeriklerde, özellike bir seferde birden çok dizi izleme (binge-watching) trendinin de görüldüğü günümüzde daha uygun bir model olmaktadır.
Dünyada iptal edilen dizilerin, bir OTT servisi tarafından tekrar hayata geçirilmesi ise olası bir senaryo olarak karşımıza çıkıyor. Bu tip kararlarda başı çeken Netflix, SVOD teklifine bu dizileri de ekleyip hem sadece kendinde olan içeriğe sahip olmuş oluyor, hem de mevcut abonelerine daha fazla içerik sunmuş oluyor. Bundan sonraki günlerde düşünülmesi gereken, herhangi bir OTT servisi tarafından Ulan İstanbul’un tekrar hayata döndürülüp döndürülmeyeceğidir. Tivibu, Turkcell, Filbox vb servislerin Ulan İstanbul’u sundukları içerik paketine eklerse, Türkiye’de OTT servisini ne kadar ciddiye aldığını gösterceek bir adım olacaktır.
